Westerplatte.pl - Wojskowa Składnica Transportowa

Wolas Franciszek

1916-1989

kapral

Urodzony 24 sierpnia 1916 r. w Gierattowicach, powiat Wadowice. Syn Jana i Anny z domu Odrobina. Ukoñczy³ cztery oddzia³y szko³y powszechnej (po wojnie ukoñczy³ kurs ¶lusarski). Mia³ brata Stanis³awa i siostrê Helenê. Przed pój¶ciem do wojska pracowa³ na roli u rodziców.

Do wojska zg³osi³ siê na ochotnika. S³u¿bê odbywa³ w latach 1938-1939 w 5. Pu³ku Piechoty Legionów w Wilnie. Na Westerplatte przyby³ 20 wrze¶nia 1938 r.1. W czasie obrony walczy³ w wartowni nr 2. W obozie jeñców wojennych w sierpniu 1940 r. podpisa³ zgodê na przej¶cie na status pracownika cywilnego. Wywieziony na roboty przymusowe do dzisiejszej I³awy. Jesieni± 1943 r. skierowany do Rastenburga, dzisiejszego Kêtrzyna. Oddany do dyspozycji firmy budowlanej "Modryger". Wraz z innymi skierowany zosta³ do wioski Engelstein w pobli¿u Angenburga, dzisiaj Wêgorzowa. Na ¶ci¶le strze¿onym przez patrole wojskowe placu budowy, otoczonym nieprzeniknionym lasem, wytwarzano z materia³ów budowlanych zaprawê betonow±. £adowa³ j± na wagoniki kolejki w±skotorowej, które odprawiane by³y w g³±b lasu przez Niemców. 20 lipca 1944 r. w tym tajemniczym miejscu dokonano nieudanej próby zamachu na Hitlera. Nie wiedzia³, ¿e by³ zatrudniony przy budowie kolejnego umocnienia betonowego kwatery Hitlera w Kêtrzynie. 8 sierpnia 1944 r. wraz z innymi robotnikami przewieziony na zachód do miejscowo¶ci Neckerzimmer, gdzie w opuszczonych po bombardowaniach sztolniach równie¿ wykonywa³ prace betoniarskie. 13 kwietnia 1945 r. wkroczy³y oddzia³y armii amerykañskiej. Po uruchomieniu jesieni± bezpo¶redniego transportu do Polski, po prawie 6-letniej tu³aczce powróci³ w ojczyste strony. W 1946 r. podj±³ jako ¶lusarz pracê w Zak³adach Chemicznych w O¶wiêcimiu. Odszed³ na emeryturê w 1976 r.

Zmar³ 12 lipca 1989 r. Spoczywa na Cmentarzu Komunalnym w O¶wiêcimiu.

Dzieci: Bogumi³a Wolas-Arif (1952) - ukoñczy³a Akdemiê Ekonomiczn± w Krakowie, Uniwersytet Jagielloñski (filologiê skandynawsk±) od 1981 r. mieszka w Austrii (Linz), gdzie za³o¿y³a rodzinê; ma dwie córki: Tanie, Tamarê; m±¿ Sirvan jest in¿ynierem-elektronikiem. Lukrecja (1958) Wolas-Fransel od 1988 r. w USA; za³o¿y³a rodzinê w 1992, bezdzietni. Wdowa Zofia Wolas mieszka w O¶wiêcimiu.

Odznaczenia: Odznaka Grunwaldzka (1947), Medal Zwyciêstwa i Wolno¶ci 1945 (1960), Br±zowy Krzy¿ Zas³ugi (1969), Krzy¿ Walecznych (1974), Krzy¿ Kawalerski Orderu Odrodzenia Polski (1974), Medal "Za udzia³ w wojnie obronnej 1939" (1982), odznaka honorowa "Za zas³ugi dla Miasta Gdañska" (1984), po¶miertnie -Srebrny Krzy¿ Orderu VM (1990).